Transplantacje

INFORMATOR PACJENTA KWALIFIKOWANEGO DO

PRZESZCZEPIENIA NERKI

Na czym polega procedura transplantacyjna?

Przewlekła niewydolność nerek, będąca wskazaniem do transplantacji, występuje z powodu pierwotnych chorób nerek, chorób uwarunkowanych genetycznie tj. wielotorbielowatość nerek, powikłań cukrzycy, nadciśnienia tętniczego oraz innych chorób ogólnoustrojowych, najczęściej o podłożu immunologicznym. Nerki przeszczepiane są chorym leczonym już dializami, a także zanim zaistnieje konieczność tego typu terapii (tzw. transplantacja wyprzedzająca). Organ można przeszczepić wyprzedzająco również choremu z niewydolnością nerki przeszczepionej (tzw. re-transplantacja wyprzedzająca). Nerki pobiera się zazwyczaj od dawców zmarłych, transplantacje od dawców żywych stanowią jedynie kilka procent, przynoszą jednak najlepsze rezultaty. Personel gdańskiego ośrodka transplantacyjnego wykonuje zarówno przeszczepienia od dawców żyjących spokrewnionych, jak i niespokrewnionych.

Kwalifikacja do przeszczepu nerki i średni czas oczekiwania

Kwalifikacja chorych do przeszczepienia nerki odbywa się w regionalnych ośrodkach kwalifikacyjnych (ROK), które znajdują się w ośrodkach transplantacji nerek. By otrzymać  przeszczep  (od  dawcy  zmarłego  lub  dawcy  żywego,  w  tym  w  ramach  programu  wymiany  par), chory musi zostać  zakwalifikowany  przez  regionalny  ośrodek  kwalifikacyjny (ROK), czyli mieć nadany status „aktywny” na Krajowej Liście Oczekujących (KLO).

We wszystkich ośrodkach transplantacyjnych w Polsce wyboru biorców do przeszczepienia nerek z listy typowania dokonuje się według obowiązujących i jednolitych w całym kraju zasad alokacji. System ten opiera się na przypisaniu konkretnym parametrom medycznym (np. zgodność immunologiczna, obecność cukrzycy, wiek) ustalonej odgórnie liczby punktów. Ich suma decyduje o umiejscowieniu na liście biorców do konkretnej akcji transplantacyjnej. 

Zasady alokacji ustala instytucja odpowiedzialna prawnie i organizacyjnie za procesy związane z transplantacją w Polsce, jest nią "POLTRANSPLANT".
Informacja  o  wytypowaniu  do  przeszczepienia  jest  przekazywana  choremu  telefonicznie  w trybie całodobowym, dlatego należy pamiętać o 24-godzinnej dostępności telefonicznej, ponieważ pobrana nerka nie może być zbyt długo przechowywana. Brak możliwości nawiązania kontaktu może skutkować utratą oferowanej w danej chwili możliwości leczenia.

Średni czas oczekiwania na KLO od momentu zakwalifikowania do przeszczepienia w 2019 roku wynosił :

• 366 dni (ok. 12 miesięcy) dla chorych oczekujących na pierwsze przeszczepienie nerki,

• ok. 621 dni (ok. 21 miesięcy)- chorzy  zakwalifikowani  do  kolejnego  przeszczepienia  (drugiego,  trzeciego  lub  czwartego).

Opieka po transplantacji

Jeżeli  nerka  podejmie  swoją  czynność  bezpośrednio  po  operacji  i  nie  pojawią  się  żadne powikłania, czas pobytu biorcy w szpitalu zazwyczaj wynosi około dwóch tygodni (10-14 dni). Po zabiegu transplantacji chory musi pozostawać pod nadzorem specjalistów, niezbędne jest także przyjmowanie leków immunosupresyjnych, jednak przeszczepienie nerki pozwala uniknąć wielu dolegliwości, dając chorym szansę na normalne życie. Ustępuje wiele przewlekłych powikłań związanych z długotrwałą niewydolnością nerek (np. nadczynność przytarczyc oraz inne zaburzenia hormonalne - świąd skóry, niedokrwistość, zaburzenia kostne). Możliwy jest powrót do czynnej pracy zawodowej, sportów rekreacyjnych, a nawet ciąża. Co więcej,  nie trzeba przestrzegać uciążliwych ograniczeń w zakresie ilości przyjmowanych płynów i rodzaju pokarmów. Biorca musi przejść proces edukacji, jak żyć z przeszczepioną nerką, zanim opuści oddział transplantacyjny. Biorca nerki pozostaje pod opieką specjalistów w poradni transplantacyjnej przez cały okres życia z funkcjonującą nerką. Wizyty odbywają się co 1-3 miesiące, w zależności od sytuacji klinicznej.

Dawca żywy pozostaje pod opieką medyczną poradni transplantacyjnej i jest poddawany badaniom kontrolnym: bezpośrednio po zabiegu, a następnie po  trzech  miesiącach, 6  miesiącach oraz co 12  miesięcy. W praktyce klinicznej opieka nad dawcą nerki prowadzona jest bezterminowo.
Dane medyczne  gromadzone  są  także  w  Rejestrze  Żywych  Dawców  i  Rejestrze  Przeszczepień  prowadzonych przez Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji "POLTRANSPLANT".

Warto pamiętać, że przeszczepiona nerka ulega jednak stopniowemu niszczeniu. Pacjent z niewydolną nerką przeszczepioną powinien być rozważony jako kandydat do kolejnej formy leczenia nerkozastępczego, w tym do transplantacji tego organu. Może być ona wykonana, o ile chory spełnia kryteria włączenia na listę oczekujących, nawet zanim konieczne będzie dializowanie.

Zespół Kliniki Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych

Skład zespołu Kliniki tworzony jest przez wykwalifikowany personel medyczny i niemedyczny. Szczegóły można znaleźć na stronie: https://uck.pl/jednostki-szpitala/klinika-dla-doroslych/klinika-nefrologii-transplantologii-i-chorob-wewnetrznych.html

Koordynator:

prof. dr hab. n. med. Alicja Dębska-Ślizień

dr hab. n. med. Andrzej Chamienia

Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych znajduje się:

• sekretariat: CMN, I p. (na oddziale Hemodializy)
• Oddział Nefrologii Klinicznej: CMN, II p.
• Oddział Medycyny Transplantacyjnej: CMI, IV p.
• Oddział Hemodializy: CMN, I p.
• Oddział Dializy Otrzewnowej: CMN, II p.
• ambulatorium Dializy Otrzewnowej: CMN, I p.
• Oddział Dzienny: bud. nr 4, I p.

Kontakt:

Tel. 58 584 47 00
Fax 58 584 47 46
E-mail: nefrologia@uck.gda.pl

Tel. 58 584 65 33
rejestracja na Oddział Dzienny Kliniki Nefrologii

Tel. 58 727 05 05
rejestracja do poradni nefrologicznej

• Koordynator pobierania i przeszczepiania nerek od żywych dawców

   mgr  Alicja Patoła
   tel. kom. 791 545 645

• PUNKT KONSULTACYJNY - żywy dawca nerki

   przy Poradni Nefrologicznej UCK
   ul. Smoluchowskiego 17, III piętro, pokój nr 32
   każda środa miesiąca w godz. 15.00-18.00
   tel. kom. 791 545 645
Na spotkanie konsultacyjne  z koordynatorem nie jest wymagane skierowanie.

Więcej informacji znajdziesz na stronach:
http://www.poltransplant.org.pl/   
https://p-t-t.org/

Zachęcamy do zapoznania się z poradnikami:

• "TRANSPLANTACJA NERKI OD DAWCY ŻYWEGO. Poradnik dla pacjentów i ich bliskich"
• Co powinieneś wiedzieć O WYPRZEDZAJĄCYM PRZESZCZEPIENIU NERKI?"