Zakład Radiologii

W czasie ponad 65 lat działalności Zakład Radiologii niezmiennie pozostaje wiodącą placówką diagnostyki obrazowej w regionie Polski Północnej, dysponującą fachową kadrą oraz nowoczesną aparaturą diagnostyczną.

Zakład Radiologii rozpoczął działalność we wrześniu 1945 r. w strukturach Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie: Gdański Uniwersytet Medyczny). Jego pierwszym kierownikiem był profesor Ksawery Rowiński, twórca polskiej radiologii pediatrycznej.

Zespół Zakładu Radiologii doskonali swoje umiejętności na kursach i stażach krajowych oraz zagranicznych (m.in. w ramach programu Erasmus). Uczestniczy w wielu projektach naukowo-badawczych, których wyniki są publikowane oraz prezentowane na kongresach w kraju i za granicą.
Jako pierwszy ośrodek w Polsce rozpoczęliśmy badania MR wątroby z użyciem hepatropowego środka kontrastującego, umożliwiającego lepsze różnicowanie łagodnych i złośliwych guzów wątroby.

Nasz zespół ściśle współpracuje ze specjalistami z klinik Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w ramach konsultacji oraz cyklicznych spotkań kliniczno-radiologicznych, tzw. „kominków”. Zakład Radiologii jest także ośrodkiem szkoleniowym, prowadzącym zajęcia dydaktyczne dla studentów i staże dla lekarzy specjalizujących się w zakresie radiologii.

Zapraszamy do korzystania z naszych usług. Wykonujemy badania radiologiczne w bardzo szerokim zakresie, z zastosowaniem najnowocześniejszej aparatury diagnostycznej.

W Zakładzie Radiologii działają następujące pracownie:

- Pracownia Rentgenodiagnostyki
- Pracownia Ultrasonografii i Ultrasonografii Dopplerowskiej
- Pracownia Tomografii Komputerowej
- Pracownia Rezonansu Magnetycznego
- Pracownia Radiologii Zabiegowej

Świadczymy usługi w zakresie:

  • badań refundowanych przez NFZ


Zakład Radiologii UCK dysponuje liczną i doświadczoną kadrą specjalistów radiologów, nieustannie podnoszących swoje kwalifikacje. Zakład prowadzi także działalność pedagogiczną - kształci studentów Wydziału Lekarskiego i Stomatologicznego GUMed i studentów licznych kierunków licencjackich.

Nasza kadra szeroko uczestniczy w szkoleniach krajowych i zagranicznych, prowadzi badania naukowe, wdrażając na bieżąco nowe procedury najnowszych technik  USG, TK i MRI – co gwarantuje wysoki poziom wiedzy z każdej dziedziny technik obrazowych. Ma również możliwość konfrontacji w ramach regularnych spotkań radiologiczno-klinicznych ze specjalistami klinicystami.




Nasz personel

  • kierownik zakładu

    prof. dr hab. n. med. Edyta Szurowska

  • pielęgniarka koordynująca

    Joanna Cydejko

  • lek. Beata Balas

  • lek. Bartosz Baścik

  • Hanna Borowik

  • dr n. med. Monika Czarnowska-Cubała

  • lek. Monika Czechlowska-Nabożna

  • mgr Beata Dolna

  • mgr Agnieszka Dombke

  • dr n. med. Adrianna Drozdowska

  • dr n. med. Mirosława Dubaniewicz-Wybieralska

  • dr n. med. Anna Dubowik-Szymańska

  • Justyna Durlak

  • dr n. med. Katarzyna Dziadziuszko

  • Olaf Figurski

  • lek. Jadwiga Fijałkowska

  • dr n. med. Dorota Gałąska-Kulawiak

  • Marzena Głowacz

  • dr n. med. Tomasz Gorycki

  • lek. Katarzyna Grabska-Badzio

  • lek. Katarzyna Gwoździewicz

  • mgr Łukasz Haber

  • mgr Sebastian Hildebrandt

  • Alicja Imborkiewicz

  • lek. Piotr Jagodziński

  • lek. Anna Jankowska

  • Agnieszka Jurczyk

  • Kamil Karwecki

  • Dorota Kociuba

  • Irena Kolonko

  • dr n. med. Joanna Konarzewska

  • mgr Katarzyna Krutul-Walenciej

  • Michał Krzemiński

  • Bogumiła Litka

  • dr n. med. Grażyna Łuszczyńska-Nitka

  • mgr Alicja Macikiewicz-Kurpisz

  • dr n. med. Karolina Markiet

  • Przemysław Matejko

  • mgr Aleksandra Młyńska

  • mgr Gabor Mockałło

  • dr n. med. Tomasz Nowicki

  • Joanna Olszewska

  • dr n. med. Joanna Pieńkowska

  • Stefan Pieńkowski

  • dr hab. n. med. Maciej Piskunowicz

  • lek. Bartosz Regent

  • Bartosz Rowiński

  • Agnieszka Runowska

  • lek. Beata Rutkowska

  • dr n. med. Andrzej Rykaczewski

  • lek. Katarzyna Skrobisz

  • Ewa Sochańska

  • prof. dr hab. n. med. Michał Studniarek

  • dr n. med. Dominik Świętoń

  • dr n. med. Arkadiusz Szarmach

  • dr n. med. Maria Szostakiewicz

  • mgr Karol Szymerkowski

  • lek. Beata Tokarska

  • Paulina Tomczyk

  • mgr Magdalena Tuzimek

  • Małgorzata Zajączkowska

  • lek. Grzegorz Zbrzeźniak

  • dr n. med. Joanna Zielonko

  • mgr Klaudia Zwolińska

RTG

Wykonujemy badania rentgenowskie klatki piersiowej i kości, a także przewodu pokarmowego przełyku, żołądka, dwunastnicy, jelita cienkiego i grubego. 

Zdjęcia klasyczne klatki piersiowej i kości wykonujemy w technice cyfrowej. Technika cyfrowa eliminuje klisze fotograficzne i pozwala na uniknięcie błędów powstających w trakcie obróbki klisz oraz skraca do kilkunastu sekund czas od wykonania zdjęcia do uzyskania obrazu.

Technika cyfrowa pozwala także 10-50-krotne na skrócenie czasu ekspozycji co znacznie poprawia jakość  badania – zwiększa jego ostrość; ponadto pozwala na obniżenie dawki promieniowania. Obraz cyfrowy charakteryzuje się znacznie większą rozdzielczością niż zdjęcia wykonywane techniką klasyczną, dzięki czemu można go powiększać oraz zmieniać jego kontrast i zaczernienie, oglądać w negatywie i w pozytywie, dzięki czemu zwiększa się wykrywalność zmian patologicznych. Badania wykonane techniką cyfrową można archiwizować na serwerach, płytach CD i DVD, przesyłać drogą elektroniczną oraz powielać.


Zdjęcia klatki piersiowej

Zdjęcia klatki piersiowej wykonuje się celach profilaktycznych i diagnostycznych.

Wskazania do badań  rtg  klatki piersiowej:

  •  profilaktyka nowotworów i przewlekłych schorzeń zapalnych płuc, przede wszystkim gruźlicy.  
  • zmiany zapalne płuc i opłucnej,
  • podejrzenie guza, przerzutów nowotworowych oraz powiększonych węzłów chłonnych śródpiersia,
  • ocena położenia oraz wielkości serca, a także aorty i naczyń krążenia płucnego.

Prosimy o przyniesienie wcześniejszych badań rtg klatki piersiowej do porównania, o ile były wykonane poza Zakładem Radiologii UCK.

Zdjęcia kostne

Zdjęcia kostne wykonuje się w celu uwidocznienia zmian pourazowych (i ich gojenia), zmian zwyrodnieniowych, zmian zapalnych i zmian nowotworowych w obrębie kości. Zdjęcia kości nie pozwalają na ocenę chrząstki stawowej, więzadeł i ścięgien oraz przepuklin materiału tarcz międzykręgowych. Słabo uwidoczniają tkanki miękkie. Dobrze przedstawiają zwapnienia i skostnienia w obrębie tkanek miękkich.


Przygotowanie do zdjęć rentgenowskich

Zdjęcia klatki piersiowej i kości nie wymagają specjalnego przygotowania z wyjątkiem zdjęć kręgosłupa lędźwiowego, kości krzyżowej, stawów krzyżowo-biodrowych i kości miednicy. Przed wykonaniem  zdjęć kręgosłupa lędźwiowego, kości krzyżowej, stawów krzyżowo-biodrowych i kości miednicy - w dniu poprzedzającym badanie zaleca się:

  • unikać pokarmów wzdymających oraz  zawierających błonnik i skrobię – czyli unikać surowych warzyw i owoców, roślin strączkowych, kapusty, otrębów, kaszy i pieczywa,
  • nie spożywać napojów słodzonych i gazowanych,
  • 3-krotnie zażyć po 2 tabletki zapobiegające wzdęciom i gromadzeniu się gazów w jelitach, np. Espumisan lub inny lek o podobnym działaniu.


Pacjenci z zaparciami  na 48 godzin przed badaniem powinni przyjąć środek przeczyszczający - ściśle według zaleceń lekarza: Bisacodyl, Alax, Sir Lactulosum, Xenna Extra, Regulax itp.

W dniu badania zaleca się:

  • rano zażyć kolejne dwie tabletki preparatu zapobiegającego wzdęciom (np. Espumisanu) i  pozostać na czczo (nic nie jeść),
  • nie palić tytoniu i nie żuć gumy
  • zgłosić na badanie RTG najlepiej rano


Dobre przygotowanie gwarantuje wysoką jakość obrazu radiologicznego i umożliwia dokładniejszą diagnozę.

Rentgenowskie badanie przewodu pokarmowego

Badanie przewodu pokarmowego obejmuje badanie przełyku, żołądka, dwunastnicy, jelita cienkiego i grubego. Badanie polega na doustnym podaniu specjalnego środka kontrastującego i obserwowaniu przy pomocy promieniowania rentgenowskiego jak środek ten przechodzi przez przewód pokarmowy.

Wskazania

Przy pomocy tego badania można wykazać szereg nieprawidłowości w przewodzie pokarmowym, takich jak: wady wrodzone, zwężenie czy infekcje przełyku, refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie błony śluzowej żołądka, wrzody żołądka i dwunastnicy, polipy, uchyłki  i nowotwory przewodu pokarmowego, zmiany w przebiegu choroby Crohna, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego (colitis ulcerosa). Badanie przewodu pokarmowego wykonywane jest na podstawie skierowania lekarskiego od specjalisty. Badanie finansowane jest przez NFZ lub przez pacjenta (jeśli lekarz kierujący nie ma podpisanej umowy z NFZ).

Zakres badań

W zależności od wskazań lekarskich, badanie może obejmować sam przełyk, przełyk + żołądek + dwunastnicę albo cały przewód pokarmowy. W zależności od zakresu badania, może ono trwać od 30 minut (sam przełyk), przez kilka godzin (przełyk-dwunastnica), aż po cały dzień (cały przewód pokarmowy). W wyjątkowych sytuacjach, przy bardzo wolnym pazsażu środka kontrastującego przez przewód pokarmowy, badanie może być kontynuowane następnego dnia.

Przygotowanie do badania

Jeśli badanie ma dotyczyć tylko górnego odcinka przewodu pokarmowego (do dwunastnicy), to wystarczy w przeddzień zjeść lekkostrawną kolację a w dniu badania zgłosić się na czczo.

Jeśli badanie obejmuje cały przewód pokarmowy, wówczas wymagane jest dokładniejsze przygotowanie:

  • należy zakupić w aptece środek przeczyszczający Fortrans i enemę,
  • przeddzień badania można zjeść tylko śniadanie i płynny posiłek na obiad (zupa, jogurt),
  • od godziny 16. do wieczora należy wypić 1-2 litry wody z preparatem Fortrans, jedną saszetkę preparatu rozpuszcza się w litrze wody,
  • w dniu badania rano należy wykonać wlewkę doodbytniczą (enemę), aby oczyścić końcowy odcinek jelita grubego,
  • na badanie trzeba przyjść na czczo, nie można spożywać żadnych posiłków rano.

W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości należy zasięgnąć porady lekarza kierującego na badanie albo porozmawiać z lekarzem w Zakładzie Radiologii UCK.

Przeciwskazania

Badania RTG są związane z ekspozycją na promieniowanie rentgenowskie i wykonywane zbyt często mogą być szkodliwe dla organizmu ludzkiego, dlatego nie powinno się ich wykonywać bez istotnych wskazań, a także u kobiet ciężarnych, szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży (okres organogenezy), ze względu na ryzyko uszkodzenia płodu. Kobiety w wieku rozrodczym, u których zachodzi możliwość, że są w ciąży, powinny przed badaniem poinformować o tym fakcie lekarza lub personel placówki diagnostycznej.

USG

Ultrasonografia jest jedną z nieinwazyjnych metod wykrywania zmian patologicznych w narządach bez potrzeby podawania środków cieniujących. Sposób ten pozwala na ocenę kształtu, wielkości i położenia narządu czy przestrzeni anatomicznej, a także powierzchni i wnętrza tych narządów.

Najczęściej przedstawia się narząd w wymiarach podłużnych i poprzecznych do jego długiej osi, można go jednak obserwować w dowolnym przekroju. Z oceny echostruktury badanego narządu można wysunąć niektóre wnioski diagnostyczne dotyczące charakteru zmiany - zapalnej, zanikowej, zwyrodnieniowej czy nowotworowej, a w tej ostatniej - sugerować proces łagodny czy złośliwy. To samo odnosi się do zmian patologicznych położonych wewnątrz narządów.

Specjalny rodzaj sond biopsyjnych lub sond z nakładką biopsyjną umożliwia w trakcie badania precyzyjne nakłucie obserwowanego narządu czy przestrzeni między narządami. Można dzięki tej metodzie (tzw. biopsji celowanej) pobrać materiał do badania histopatologicznego, opróżnić zbiorniki patologicznego płynu, przeprowadzić drenaż tych zbiorników, wykonać przezskórną przetokę układu moczowego, czy drenaż zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych oraz inne zabiegi. Inny rodzaj sond ultrasonograficznych zakłada się do przełyku, żołądka, pochwy czy odbytnicy, dzięki czemu można precyzyjniej określić echostrukturę serca, ściany żołądka, narządów rodnych kobiety oraz gruczoł krokowy. Specjalne sondy służą do oceny oczodołu i gałki ocznej, śródoperacyjnej oceny jamy brzusznej czy ośrodkowego układu nerwowego po trepanacji czaszki.

Sposób przygotowania do badania

  • Ultrasonografia jama brzusznej

Ultrasonografię jamy brzusznej należy wykonywać na czczo. Można badać chorych nie spełniających tego warunku, jednak uwidocznienie narządów nadbrzusza jest trudniejsze, a niekiedy niemożliwe, gdyż połknięte w czasie posiłku powietrze stanowi istotną przeszkodę dla ultradźwięków. Po posiłku następuje obkurczenie pęcherzyka żółciowego, dlatego też jego ocena może być trudna. Podobnie działa dym tytoniowy, dlatego obowiązuje zakaz palenia tytoniu przed badaniem.

Bezwzględnym warunkiem obrazowania ultrasonograficznego przez powłoki brzuszne narządów małej miednicy jest wypełnienie pęcherza moczowego. Pęcherz moczowy wypełniony moczem lub innym płynem podanym metodą cewnikowania przemieszcza  pętle jelitowe z małej miednicy i stanowi swoiste "okno akustyczne” umożliwiające obserwację narządów rodnych kobiety, gruczołu krokowego mężczyzny oraz pęcherza moczowego.

Mając na uwadze wymienione uwarunkowania, wskazane jest w przeddzień badania przyjąć środek przeczyszczający, np. Espumisan 3 x 2 kapsułki lub Ceolat (2×2 tabl.). Dodatkowo wskazana jest  dieta lekkostrawna, z wyłączeniem jarzyn, owoców, ciemnego pieczywa. W przypadku badania w godzinach rannych nie należy spożywać śniadania, a jedynie na godzinę przed terminem badania wypić 3 szklanki niesłodzonej herbaty lub niegazowanego płynu, by wypełnić pęcherz moczowy (co w momencie badania objawia się uczuciem parcia na pęcherz moczowy). W przypadku popołudniowego terminu badania dopuszczalne jest lekkostrawne beztłuszczowe śniadanie.

Badania USG nie należy wykonywać w dniu i dzień po: gastroskopii, kolonoskopii, wlewie doodbytniczym, lewatywie.

Niemowlęta należy badać tuż przed porą karmienia. Dzieci w pierwszym roku życia – konieczna jest przerwa w karmieniu ok. 2-3 godz. od ostatniego posiłku. Dzieci powyżej pierwszego roku życia – przed badaniem pozostają ok. 5 godz. bez jedzenia.

Badanie przezodbytnicze gruczołu krokowego może być wykonane po opróżnieniu odbytnicy - wskazana lewatywa przed badaniem.

  • USG układu moczowego, narządu rodnego kobiety, stercza (gruczołu krokowego) z oceną zalegania moczu po mikcji

Badanie USG ma na celu przede wszystkim ocenę układu moczowego, nerek i gruczołu krokowego, jego ewentualny przerost i stopień zalegania moczu w pęcherzu. Przygotowanie do badania – na godzinę przed badaniem trzeba wypić litr niegazowanej wody, aby wypełnić pęcherz moczowy.

  • Ultrasonografia pozostałych narządów

  1. Badanie tkanek miękkich (wszystkie tkanki poza tkanką kostną), ośrodkowego układu nerwowego u dziecka, stawów, mięśni, piersi, narządów szyi, płuc, oczodołów i śródpiersia).

  2. USG tarczycy – badanie ma ocenić wielkość oraz morfologię gruczołu tarczowego, a także wykryć zmiany ogniskowe i rozlane.  Dodatkowo ocenia się węzły chłonne otoczenia tarczycy.

  3. USG ślinianek – ocena wielkości i morfologii ślinianek przyusznych i podżuchwowych, wykrywanie ewentualnych zmian ogniskowych.

  4. USG szyi – ocena umiejscowionych w okolicach szyi ślinianek, torbieli i węzłów chłonnych.

  5. USG piersi – ocena gruczołów piersiowych i dołów pachowych. Zalecane przede wszystkim kobietom przed 50 rokiem życia. Najlepiej wykonywać to badanie w okresie 5-10 dniem cyklu miesięcznego.

  6. USG jąder (moszny) – ocena wielkości i morfologii jąder i najądrzy.

  7. USG ortopedyczne – ocena stawów (kolanowego, skokowego, biodrowego, barkowego), ścięgien i mięśni.

  8. USG przezciemiączkowe – ocena i wykrywanie powikłań poporodowych, zaburzeń cyrkulacji płynu mózgowo-rdzeniowego (wodogłowie) i innych wad wrodzonych mózgu, chorób rozrostowych guzów mózgu.


    Wymienione badania nie wymagają specjalnego przygotowania.


Przebieg badania

Przezskórną ultrasonografię jamy brzusznej wykonuje się najczęściej w pozycji leżącej na plecach, na obu bokach, a niekiedy także na brzuchu. Część badania może odbyć się w pozycji stojącej chorego, np. celem oceny nadmiernej ruchomości narządów. Niekiedy stosuje się specjalne wałki, na które kładzie się badanego. Po odsłonięciu jamy brzusznej lekarz pokrywa skórę specjalnym żelem w celu uzyskania pełnego kontaktu głowicy aparatu ze skórą i wyeliminowania pęcherzyków powietrza. Żel ten jest obojętny dla skóry i łatwo się zmywa wodą z mydłem. Najczęściej narządy nadbrzusza dostrzegalne są lepiej w momencie głębokiego wdechu, dlatego badający nakazuje wykonanie głębokiego wdechu z zatrzymaniem możliwie jak najdłużej powietrza w płucach. Sytuacja ta powtarza się wielokrotnie. W tym czasie lekarz przesuwa sondę nad poszczególnymi narządami jamy brzusznej. Niekiedy, celem lepszego obrazowania trzustki, wypełnia się żołądek płynem, tworząc swoiste "okno akustyczne".

Badanie ultrasonograficzne narządów szyi wykonuje się w pozycji leżącej chorego na plecach, z odgięciem głowy do tyłu (niekiedy ułatwia to wałek położony pod plecy). Przed badaniem należy zdjąć wszelkie ozdoby założone na szyję.

Badanie z założeniem sondy do przełyku czy żołądka przeprowadza się po uprzednim znieczuleniu gardła, zwykle środkiem znieczulającym.

Wynik badania przekazywany jest w formie opisu, niekiedy z dołączonymi wydrukami obrazów ultrasonograficznych.


Czas badania

Badanie trwa kilkanaście minut.

Ważne informacje

Przed badaniem pacjent musi zgłosić personelowi pracowni ważne informacje dotyczące jego stanu zdrowia  - przekazać badającemu wyniki wcześniej wykonanych badań dodatkowych (radiologicznych, gastroskopowych, laboratoryjnych, itp.)

Po badaniu

Nie ma specjalnych zaleceń związanych z postępowaniem po wykonanym badaniu.

Badania Dopplerowskie

Badania dopplerowskie są badaniami ultrasonograficznymi /USG/ pozwalającymi ocenić przepływ krwi w naczyniach.

Badania są całkowicie bezpieczne, nie wymagają podawania środków kontrastujących i przeważnie żadnego wcześniejszego przygotowania. Jedynie przy ocenie naczyń jamy brzusznej wskazane jest, aby pacjent, jeśli to możliwe, pozostawał przez 6 godzin przed badaniem na czczo. Nie jest to jednak warunek konieczny, np. u pacjentów z cukrzycą przyjmujących insulinę posiłek można spożyć.

Badania oceniają:

  • drożność tętnic (zmiany miażdżycowe, zatory, zakrzepy), a także pozwalają na ocenę ich średnicy (tętniaki)
  • drożność i wydolność żył (zmiany zakrzepowe, niewydolność żylna - żylaki).

Przygotowanie do badania:

Badania dopplerowskie naczyń w obrębie jamy brzusznej należy wykonywać na czczo (co najmniej  5 godzin przed badaniem nie należy przyjmować pokarmów). Badania dopplerowskie naczyń obwodowych nie wymagają specjalnego przygotowania do badania.

Rezonans Magnetyczny

Pracownia Rezonansu Magnetycznego

Pracownia Rezonansu Magnetycznego Zakładu Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Gdańsku rozpoczęła swoją działalność w 1993 r., jako pierwsza tego typu placówka w Polsce Północnej. Zespół radiologów przeszedł wówczas szkolenie w ramach programu „Tempus” na Uniwersytecie Medycznym w Ankonie we Włoszech. Nasze doświadczenia ciągle wzbogacamy poprzez szkolenia w kraju i zagranicą (m.in. cykliczne szkolenia MR w  programie Erasmus).

Obecnie działają dwie pracownie rezonansu magnetycznego - w budynku nr 5 Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego oraz w Centrum Medycyny Inwazyjnej.

Pracownia Rezonansu Magnetycznego w budynku nr 5 dysponuje nowoczesnym tomografem MR o indukcji pola magnetycznego 3 Tesle. Wykorzystuje on najsilniejsze pole magnetyczne stosowane aktualnie w  diagnostyce obrazowej, umożliwiające uzyskanie obrazów o wysokiej rozdzielczości i w krótszym czasie w porównaniu do aparatów niskoteslowych. Na tym skanerze, prócz standardowych sekwencji obrazowania morfologicznego, wykonujemy sekwencje o charakterze obrazowania czynnościowego, jak: badania dyfuzyjne (dwi), badania włókien nerwowych (traktografia), badania perfuzyjne, spektroskopię oraz funkcjonalny MR.

W Pracowni Rezonansu Magnetycznego w budynku Centrum Medycyny Inwazyjnej badania wykonywane są na aparacie 1,5 Tesli. Tomograf ten, prócz obrazowania morfologicznego, umożliwia przeprowadzenie wymienionych wyżej badań czynnościowych, dostarczając obrazów o bardzo wysokiej rozdzielczości. Jest to możliwe dzięki nowoczesnemu systemowi cewek o wysokiej gęstości, wbudowanym w blat stołu. Aparat ma dodatkową zaletę, iż dzięki średnicy obudowy (tzw. okola) - 70 cm, można w nim badać także bardzo otyłych pacjentów.

Badanie MR pozwala na uwidocznienie struktur anatomicznych ciała człowieka w dowolnej płaszczyźnie. Obrazowanie MR opiera się na zjawisku jądrowego rezonansu magnetycznego. Obrazy MR, charakteryzujące się wysoką rozdzielczością przestrzenną i kontrastową, w szczególności dla tkanek miękkich, pozwalają na rozpoznanie wielu chorób, nieuchwytnych w innych badaniach radiologicznych.

Wartość diagnostyczną badania w przypadku nowotworów, procesów zapalnych i zmian niejednoznacznych podnosi dożylne podanie paramagnetycznego środka kontrastującego.

Bezpieczeństwo pacjenta

Badania MR są w pełni bezpieczne dla pacjentów i całkowicie nieinwazyjne, nie narażają ich na działanie promieniowania rentgenowskiego. Ryzyko dla pacjenta wiąże się z obecnością w jego organizmie elementów ferromagnetycznych, stąd istotna jest znajomość przeciwwskazań do badania w polu magnetycznym (przedstawiono je poniżej).

Powikłania po dożylnym podaniu środków kontrastujących są bardzo rzadkie. W niewielkim odsetku przypadków może wystąpić uczulenie na środek kontrastujący, które wymaga podania leków przeciwalergicznych. Niezwykle rzadkim powikłaniem jest nerkopochodne włóknienie systemowe, które może wystąpić po podaniu środka kontrastującego u osób z zaawansowaną niewydolnością nerek.


Przygotowanie

1. Badanie MR zarówno bez, jak i po podaniu dożylnym środka kontrastującego, nie wymaga specjalnego przygotowania. Należy unikać stosowania balsamów do ciała. Na badania MR mózgowia przychodzimy bez makijażu. W przypadku badań z dożylnym podaniem środka kontrastującego pacjenci proszeni są o dostarczenie aktualnych wyników parametrów nerkowych (poziom kreatyniny w surowicy krwi, wskaźnik filtracji kłębuszkowej), gdyż nasilona niewydolność nerek stanowi przeciwwskazanie do podania środka kontrastującego.

2. Badanie MR jelit (enterografia) wymaga specjalnego przygotowania:

  • dzień przed badaniem - dieta lekkostrawna (obiad - zupa, kolacja - płynna), oczyścić się Fortransem (1saszetka rozpuszczona w 1 litrze wody);
  • w dniu badania - rano wlewka enema, na czczo;
  • zgłosić się na badanie MR 1,5 godziny wcześniej z osobą towarzyszącą, z aktualnym wynikiem poziomu kreatyniny, 1,5 litrem wody mineralnej niegazowanej bezsmakowej, 1 sztuką pampersa oraz wziąć ze sobą posiłek regeneracyjny.


W przypadku osób cierpiących na klaustrofobię wskazana jest premedykacja w postaci leków uspokajających, przy dużym nasileniu klaustrofobii badanie możliwe jest tylko w znieczuleniu ogólnym (w obecności anestezjologa).


UWAGA: Przy kolejnym badaniu MR pacjenci proszeni są o dostarczenie dokumentacji z wcześniejszych badań MR (ewentualnie TK) danego regionu ciała, dotyczy to w szczególności badań wykonanych poza naszym Zakładem. Pomocne jest także dostarczenie dokumentacji o przebytym leczeniu.


Przebieg badania

Badanie w zależności od regionu ciała i ewentualnego podania środka kontrastującego trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. W przypadku konieczności podania środka kontrastującego, pielęgniarka przed rozpoczęciem badania zakłada choremu wkłucie dożylne- wenflon. Tą drogą podaje choremu kontrast w ostatniej fazie badania.

Pacjent w pozycji leżącej na plecach wjeżdża regionem badanym do obudowy aparatu na ruchomym stole. W czasie badania chory musi pozostawać w bezruchu. Pacjent przez cały czas obserwowany jest przez personel pracowni i pozostaje z nim w kontakcie słownym.

Chorzy niewspółpracujący, z nasiloną klaustrofobią i małe dzieci - badani są w znieczuleniu ogólnym, w obecności anestezjologa (badania te wykonujemy jedynie u chorych hospitalizowanych).


Przeciwwskazania

Przeciwwskazania bezwzględne do badania MR:

  • rozrusznik serca
  • kardiowerter-defibrylator serca
  • klipsy metalowe na naczyniach mózgowych (m.in. po operacji tętniaków)
  • odłamki metaliczne w okolicy gałki ocznej
  • inne: implanty ślimaka, pompy infuzyjne, stymulatory wzrostu kości, elektrody dosercowe


Przeciwwskazania względne do badania MR:

  • niemożność pozostawania w bezruchu w czasie badania – ruchy mimowolne, choroba Parkinsona (badanie możliwe w znieczuleniu ogólnym, w obecności anestezjologa)
  • nasilona klaustrofobia (badanie możliwe w znieczuleniu ogólnym, w obecności anestezjologa)
  • pierwszy trymestr ciąży, o ile nie zachodzi stan zagrożenia życia

Nie wykonujemy tych tego typu badań dla pacjentów ambulatoryjnych.

Wskazania

Wskazania do badań MR przedstawiono w działach dotyczących obrazowania poszczególnych regionów ciała.

Tomografia komputerowa

Tomografia komputerowa jest metodą diagnostyki, w której za pomocą promieni rentgenowskich uzyskuje się wielowarstwowe przekrojowe obrazy ciała. Z uwagi nie niezwykle wszechstronny zakres zastosowań tomografia komputerowa stała się podstawową metodą obrazowania we wszystkich specjalnościach medycyny.

W trakcie badania, jeśli jest to niezbędne, pacjent otrzymuje dożylnie kontrast jodowy. Bezpośrednio po podaniu kontrastu pacjent może odczuwać przez krótki czas „uderzenia gorąca” oraz metaliczny posmak w ustach, inne objawy należy zgłaszać bezpośrednio po zakończeniu badania.

Bardzo rzadko występuje reakcja alergiczna lub działanie niepożądane jak nudności, wymioty, zaczerwienienie skóry, pokrzywka dlatego też po zakończonym badaniu pacjent z założonym wkłuciem pozostaje pod kontrola w pokoju przygotowawczym przez 15-20 min. W dniu badania zaleca się zwiększoną podaż płynów.

W przypadku diagnostyki narządów jamy brzusznej stosuje się również doustny kontrast, który pacjent przyjmuje na 1,5 godziny przed badaniem.

Zakład Radiologii UCK dysponuje dwoma aparatami tomografii komputerowej:

  • 64-rzędowy aparat TK znajdujący się w budynku nr 5 UCK (ul. Dębinki 7)

  • 128-rzędowy aparat TK znajdujący się w budynku CMI (ul. Smoluchowskiego 17)

 

Odbiór wyników:

Wynik (opis) badania jest do odebrania w Rejestracji w umówionym terminie.
Wynik można odebrać osobiście lub przez upoważnioną przez siebie osobę. W tym celu należy wypełnić kwestionariusz upoważnienia do odbioru badania - druk znajduje się w Rejestracji. Przed wydaniem wyniku pacjent, opiekun prawny lub osoba upoważniona zobowiązana jest do złożenia swojego podpisu na kopii opisu badania lub druku upoważnienia.

Wraz z opisem badania pacjent otrzymuje:

  • badanie TK zarejestrowane na płycie CD,

  • wyniki badań dodatkowych (jeżeli pacjent je dostarczył),

  • dokumentację poprzednich badań obrazowych (jeżeli pacjent ją dostarczył), w przypadku badań odpłatnych - rachunek (fakturę) zgodnie z obowiązującym cennikiem usług.

Wskazania:

  • diagnostyka mózgowia, zmiany niedokrwienne, zapalne, nowotworowe

  • Diagnostyka twarzoczaszki, zmiany nowotworowe, zatoki oboczne nosa, wysokiej rozdzielczości

  • badanie uszu, badania kości z rekonstrukcją 3D przed przed operacją plastyczną

  • diagnostyka chorób klatki piersiowej, nowotwory płuc i śródpiersia w tym niskodawkowe

  • przesiewowe badanie w kierunku raka płuc

  • diagnostyka chorób serca, koronarografia z oceną frakcji wyrzutowej, badanie calcium score-ilościowa ocena zwapnień w tętnicach wieńcowych, ocena spływu żył płucnych przed ablacją, guzy serca

  • diagnostyka narządów miąższowych jamy brzusznej i miednicy, układ pokarmowy - kolonoskopia, układ moczowy - urografia, ocena narządu rodnego, patologie układu chłonnego

  • diagnostyka naczyń tętniczych i żylnych, ocena patologii aorty piersiowej i brzusznej, w tym ocena pierścienia zastawki aortalnej przed zabiegiem wymiany zastawki, ocena naczyń kończyn górnych i dolnych


Przeciwwskazania:

  • badania TK nie stosuje się u kobiet w ciąży

  • uczulenie na jodowe środki kontrastujące jest bezwzględnym przeciwskazaniem do badania z kontrastem

  • w przypadku schorzeń tarczycy, alergii, paraproteinemii, niewydolności nerek lub wątroby o dożylnym podaniu kontrastu decyduje lekarz radiolog na podstawie dostarczonych wyników badań (poziom hormonów tarczycy, poziom kreatyniny w surowicy krwi), w razie wątpliwości zaleca konsultację odpowiednio lekarza specjalisty

  • pacjenci z cukrzycą powinni skonsultować się z lekarzem prowadzącym lub kierującym na badanie z powodu konieczności zaprzestania przyjmowania pochodnych biguanidu (metforminy) przez 2 dni przed badaniem

Skierowanie:

Czytelne skierowanie oprócz danych personalnych pacjenta powinno zawierać: cel badania, rozpoznanie wstępne, przebyte zabiegi. Do skierowania należy dołączyć wyniki dotychczasowych badań obrazowych (rtg, USG, TK, MR).

Z powodu ewentualności podania środka kontrastującego dożylnie pacjent powinien wykonać badanie POZIOMU KREATYNINY w surowicy lub GFR:

  • 3-7 dni przed planowanym badaniem TK - dotyczy osób z chorobami nerek i cukrzycą oraz osób przyjmujących leki nefrotoksyczne,
  • 30 dni pozostałe osoby.


Wykonujemy badania wszystkich narządów i okolic anatomicznych wg wskazań na podstawie skierowań w ramach badań refundowanych przez NFZ oraz odpłatnie.

Skierowania na badania w ramach umowy z NFZ oraz na badania płatne należy składać do rejestracji Zakładu Radiologii w budynku nr 5 (tel . 58 727 05 05).

Skierowania na badania w ramach umowy z NFZ należy składać do rejestracji Zakład Radiologii w budynku CMI ( Tel.  58 727 05 05).

Przygotowanie

Na 6 godzin przed planowanym badaniem należy pozostać na czczo, a na 3 godziny przed badaniem nic nie pić. Osoby stale przyjmujące leki powinny je zażyć w dniu badania o zwykłej porze.

W przypadku badań TK jamy brzusznej i miednicy małej w większości przypadków podaje się doustnie środek kontrastowy. W tym celu należy zgłosić się przynajmniej na godzinę, do półtorej przed ustalonym terminem badania oraz przynieść ze sobą 1,5 l niegazowanej wody mineralnej. Technik bądź pielęgniarka sporządzi roztwór środka kontrastowego w objętości około 1-1,5 l, który następnie należy wypić. Środek kontrastowy powinno się pić małymi łykami i powoli. Na badanie prosimy ubrać wygodne, luźne ubranie bez metalowych dodatków (guzików, spinek, broszek). W przypadku małych dzieci istnieje możliwość wykonania badań TK w znieczuleniu. W tych przypadkach należy skontaktować się z pracownią w celu ustalenia terminu i zapoznania się z procedurą wykonywania badania.

W dniu badania:
Prosimy zgłosić się na badanie 15 minut przed umówioną godziną badania (w przypadku badania jamy brzusznej konieczne może być wypicie kontrastu). Badanie odbywa się na podstawie czytelnie wypełnionego przez lekarza skierowania.
Przed badaniem zostaniecie Państwo poproszeni o wypełnienie ankiety medycznej.

Na badania należy przynieść:

  • skierowanie na badanie

  • w przypadku badań refinansowanych przez NFZ – dokumenty potwierdzające ubezpieczenie

  • wyniki wcześniejszych badań obrazowych wraz z kliszami lub płytami CD

  • wyniki badań dodatkowych - np. wypisy ze szpitala, wyniki USG

  • wyniki badania poziomu kreatyniny we krwi

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne

ul. Dębinki 7
80-952 Gdańsk

Zakłady Radiologii

Kontakt:
Rejestracja telefoniczna:
58 727 05 05 wew. 2
godz. 8:00-15:00

Rejestracja osobista:
budynek CMI - godz. 7:00-18:00
budynek CMN - godz. 7:00-18:00
budynek nr 3 - godz. 7:00-14.00

Rejestracja e-mailowa:
badaniaobrazowe@uck.gda.pl

Zakład Radiologii

bud. dawn. Szpitala Studenckiego
al. Zwycięstwa 30, Gdańsk

tylko badania RTG
godz. otwarcia: 7.00-13.00

Kontakt z sekretariatem:
radiologia@uck.gda.pl