Pilotażowy program leczenia udarów
Ministerstwo Zdrowia wskazało dziesięć polskich ośrodków, które będą realizować pilotażowy program inwazyjnego leczenia udarów niedokrwiennych mózgu metodą trombektomii mechanicznej. Jednym ośrodkiem w Polsce północnej (na północ od Warszawy) zakwalifikowanym do programu zostało Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku.
Do tej pory w UCK przeprowadzono już ponad 80 zabiegów trombektomii mechanicznej, a liczba procedur rośnie w coraz szybszym tempie. Trombektomia daje szanse na powrót do sprawności chorym po najcięższych udarach. Zabieg polega na mechanicznym usunięciu zatoru lub zakrzepu ze światła naczynia. Kwalifikują się do niego pacjenci z najcięższymi udarami – spowodowanymi ostrą niedrożnością największych tętnic domózgowych i mózgowych. W tej grupie chorych, do czasu wprowadzenia trombektomii, rokowanie było w zdecydowanej większości niekorzystne nawet w przypadku zastosowania tzw. leczenia trombolitycznego (stosowanego w celu „rozpuszczenia” skrzepliny).
Klinika Neurologii Dorosłych i Zakład Radiologii UCK rozpoczęły leczenie udarów niedokrwiennych mózgu metodą trombektomii mechanicznej już w 2015 roku, jako jeden z pierwszych ośrodków w kraju. W tym samym roku UCK wypracowało system dostępu do tej metody terapeutycznej 24 h / 7 dni w tygodniu potencjalnie dla wszystkich pacjentów regionu (ośrodków z tak funkcjonującym systemem jest w tej chwili w Polsce tylko kilka).
Wyniki największych jak do tej pory badań światowych
wskazują, że poszerzenie panelu terapeutycznego o trombektomię mechaniczną może
pozwolić na uzyskanie dobrego rokowania (co oznacza powrót do samodzielności) u
ponad połowy leczonych. Efekty kliniczne takiego postępowania w UCK wypadają
jeszcze korzystniej dla chorych:
- Biorąc pod uwagę nasze dane za 2017 rok, szansa na
uzyskanie samodzielności w grupie pacjentów z tak rozległymi udarami mózgu
leczonych w naszej Klinice może wynieść nawet ponad 60% - mówi prof. Bartosz
Karaszewski, ordynator Kliniki Neurologii Dorosłych UCK.
Udar mózgu jest trzecią co do częstości przyczyną śmierci dorosłych, a także najczęstszą przyczyną ich trwałego kalectwa. W Polsce choroba dotyka ok. 80 tys. osób rocznie. Najczęstsze pierwsze symptomy udaru to nagle pojawiające się: drętwienie lub osłabienie mięśni jednej strony ciała i asymetria twarzy (opadający kącik ust po jednej stronie), trudności z mówieniem i rozumieniem mowy, zaburzenia widzenia, zawroty głowy i zaburzenia równowagi oraz silny ból głowy. Objawy mogą występować łącznie lub każdy z osobna.
Chory z podejrzeniem udaru mózgu musi jak najszybciej trafić do szpitala dysponującego odpowiednim zapleczem - to jest posiadającego w strukturze oddział udarowy.
Standardowo leczenie trombolityczne stosuje się do 4,5 godziny, a mechaniczne (trombektomię) do 6 godzin od wystąpienia pierwszych objawów, chociaż w rzadkich sytuacjach klinicznych każde z nich można wdrożyć także później. Wiadomo jednak, że im szybciej terapię się rozpocznie, tym większa jest szansa na uniknięcie rozległego trwałego deficytu neurologicznego i na powrót sprawności.
Koordynatorem systemu
leczenia udarów mózgu w UCK jest prof. Bartosz Karaszewski, ordynator Kliniki
Neurologii Dorosłych. Część zabiegowa wieloetapowego procesu terapeutycznego
realizowana jest w pracowni naczyniowej Zakładu Radiologii pod kierunkiem prof. Edyty Szurowskiej.
